بررسی اثر میدان مغناطیسی ایستا و متیل جاسمونات بر رشد و ترکیبات ثانویه گیاه همیشه بهار calendula officinalis l

اثر متیل جاسمونات و میدان مغناطیسی ایستا بر میزان پراکسید شدن لیپیدهای غشا و ترکیبات ثانویه در گیاه همیشه بهار(calendula officinalis l.) مورد بررسی قرار گرفت. گیاهان همیشه بهار به مدت 10 روز در کشت هیدروپونیک با محلول غذایی هوگلند(1/2) قرار گرفتند. پس از سازگاری به محیط جدید، گروهی از گیاهان تحت تیمار با میدان مغناطیسی با شدت 30 میلی تسلا به مدت 4 روز و هر روز 4 ساعت قرار گرفتند. تیمار با متیل جاسمونات با غلظت های 50 و 100 میکرومول بر روی گیاهان انجام شد. همچنین گیاهان پیش تیمار شده با میدان مغناطیسی تحت تیمار با متیل جاسمونات با غلظت های ذکر شده قرار گرفتند. آنالیزهای بیوشیمیایی بر روی نمونه های شاهد و تیمار پس از این مراحل انجام گرفت. محتوای لیگنین ریشه در تیمار میدان مغناطیسی ایستا smf)) در مقایسه با کنترل کاهش معنی دار یافت، و در بخش هوایی در تیمارهای توام میدان مغناطیسی و متیل جاسمونات و نیز غلظت 100 میکرومول متیل جاسمونات افزایش معنی دار محتوای لیگنین مشاهده شد. محتوای کل فنل های متصل به دیواره در ریشه در تیمار میدان مغناطیسی ایستا و تیمار توام میدان مغناطیسی و متیل جاسمونات با غلظت 50 میکرومول کاهش و در سایر تیمارها افزایش یافت. در حالیکه محتوای فنل ها در بخش هوایی در کلیه تیمارها در مقایسه با گیاهان کنترل کاهش نشان داد. محتوای آنتوسیانین ها در ریشه در تیمار میدان مغناطیسی ایستا افزایش معنی دار داشت و در سایر تیمارها تغییری مشاهده نشد، در صورتیکه در بخش هوایی در تیمار متیل جاسمونات با غلظت 100 میکرومول کاهش ولی در تیمار توام میدان مغناطیسی و متیل جاسمونات با غلظت 100 میکرومول افزایش معنی دار محتوای آنتوسیانین ها مشاهده شد. میزان فلاونوئیدها در ریشه در تیمار متیل جاسمونات با غلظت 50 میکرومول افزایش ولی در سایر تیمارها کاهش یافت. در صورتیکه در اندام هوایی در کلیه تیمارها کاهش محتوای فلاونوئیدها مشاهده شد. میزان پراکسید شدن لیپیدهای غشا در ریشه در تیمار توام میدان مغناطیسی و متیل جاسمونات با غلظت 100 میکرومول افزایش یافت و در سایر تیمارها تغییری مشاهده نشد و در اندام هوایی در تیمار میدان مغناطیسی ایستا و تیمار توام میدان و متیل جاسمونات با غلظت 50 میکرومول افزایش یافت. محتوای آهن اندازه گیری شده در ریشه در تیمار میدان مغناطیسی افزایش یافت و در سایر تیمارها تغییری مشاهده نشد. افزایش آهن می تواند باعث تجمع گونه های فعال اکسیژن و در نتیجه آن، افزایش میزان آنتوسیانین ها به منظور جاروب کردن این ترکیبات باشد. در محتوای آهن اندازه گیری شده در اندام هوایی در کلیه تیمارها در مقایسه با کنترل تغییر معنی داری مشاهده نشد. ترکیب غالب مشاهده شده در اسانــس کنترل و کلیه تیمــارها cadinol –? بود. این ترکیب در تیمار توام میدان مغناطیسی ایستا و متیل جاسمونات با غلظت 100 میکرومول بیشترین مقدار را داشت که می توان چنین نتیجه گرفت که با استفاده از تیمار توام میدان مغناطیسی و متیل جاسمونات می توان درصد ترکیبات موجود در اسانس را تغییر داد و در جهت افزایش ترکیبات موثر استفاده نمود. کلمات کلیدی: گیاه همیشه بهار(calendula officinalis l.)، متیل جاسمونات، میدان مغناطیسی ایستا، کشت هیدروپونیک، لیگنین، فنل های متصل به دیواره، اسانس.